afb.

Vughter Poort (ca 1400 - 1890)

Heetmanplein

Deze poort van de tweede ommuring met uitbreiding, ook wel Pickepoort genoemd, stond tussen Sonneveld en de Molenberg. Omstreeks 1890 kijken we hier naar de binnenzijde van de Vughterpoort ofte wel de Pieckepoort. De oorspronkelijke Vughterpoort werd gebouwd volgens Van Oudenhoven in 1461 en volgens Van Heurn honderd jaar vroeger. Bij het beleg van de stad in 1629 werd de poort zwaar beschadigd. In 1729 werd zij herbouwd en kwam er toen uit te zien, zoals op deze ansicht. De eerste Vughterpoort is vooral bekend geworden door de plichtsbetrachting en moed, die haar oude portier Marcelis Jochems in 1585 toonde bij de mislukte aanslag van Hohenlohe. De herbouwde poort werd rond 1890 gesloopt.

's-Hertogenbosch in oude ansichten deel 2 (1975) 125

Archeologisch onderzoek Pieckepoort van start

De gemeente start half april met het archeologisch onderzoek naar de restanten van de voormalige stadspoort, de Pieckepoort. Bij het opnieuw inrichten van het Wilhelminaplein is al onderzoek gedaan naar de stadsmuren en het ravelijn. De gegevens uit het archeologisch onderzoek naar de Pieckepoort zijn nodig voor de verdere restauratie van de Vestingwerken. Het onderzoek duurt ongeveer drie maanden. We starten met het machinaal weghalen van de bovengrond. Daarna starten de medewerkers van de afdeling Erfgoed van de gemeente en vrijwilligers met het uitgraven van de restanten.

De restauratie van de vestingwerken is nog niet geheel afgerond. De muren aan de zijde van het Wilhelminaplein moeten nog aangepakt worden. Uiteindelijk willen we de vesting weer beleefbaar maken vanuit de richting Vught.

Het onderzoek naar de Pieckepoort vindt bewust plaats in 2016, het Jeroen Bosch 500 jaar. De poort stond er immers ten tijde van Jeroen Bosch in volle glorie. Daarom maakt het college mogelijk dat publiek de opgravingen kan bezoeken en vrijwilligers kunnen meedoen aan het onderzoek. Ook komen er twee zeecontainers waarin de gemeente exposities inricht. Deze gaan over de geschiedenis van de Pieckepoort en de opgravingen. Publiek kan de opgravingen ook volgen via een webcam. Op verschillende locaties in de stad is dit via beeldschermen te volgen.

Historie Pieckepoort

De Pieckepoort vormde de toegang tot de binnenstad vanuit Vught. De poort behoort tot de zogenaamde Vughteruitleg. Dit deel van de stad is toegevoegd na de aanleg van de tweede stadsommuring. De poort wordt voor het eerst in 1399 genoemd.

Oorspronkelijk was het een van de rijkste poorten van ‘s-Hertogenbosch. Hij bestond uit een vierkant poortgebouw met vier hoektorens. In 1498 krijgt de poort een voorpoort. Bij het beleg van 1629 raakt de poort zwaar beschadigd. Pas een eeuw later is de poort deels hersteld. Dan worden de bovenbouw van de hoofdpoort en de voorpoort gesloopt. Nadat in 1874 ’s-Hertogenbosch is ontheven van de vestingstatus, wordt de poort volledig gesloopt (rond 1890).

Gemeente 's-Hertogenbosch, 1 maart 2016

Vermelding

1399. Pickepoerte. Inventaris der Archieven van de Stad 's-Hertogenbosch 1 (1866) 4
1643. Vuchter Poort. Kaart 's Hertogenbos (ca 1634) Uit: Guicciardini, Belgicae, 1635
1645. Vuchter Poort. Kaart Silva Ducis Gallis Bois le Duc German sHartogen Bos (ca 1645)
1650. Vuchter Poort. Kaart 's-Hertogenbosch (ca 1650) Uit: Guicciardini, Belgicae, 1660
1740. Vugter Poort. Kaart Grondtekening der Stad 's-Hertogenbosch (ca 1740)
1795. Vugter Poort. Kaart Plan der Stad Forten en Situatie van 's-Hertogenbosch 1795
1866. Vughter Poort. Kaart Gemeente 's-Hertogenbosch (No. 2 Stad) Provincie Noord Brabant (ca 1866)

Derde Vughterpoort

door Ed Hupkens

De derde stadspoort die in de Vughterstraat gebouwd werd, is de Pieckepoort. Al in 1399 komt zij onder de naam Pickepoerte in de Stadsrekeningen voor. De Pieckepoort lag ongeveer in het midden van het huidige Wilhelminaplein (Heetmanplein). Het bestond uit een imposant, vierkant poortgebouw met vier hoektorens en een puntdak. Ter beveiliging ervan werd in 1498 een voorpoort gebouwd. Die werd geflankeerd door twee hoge torens en was door dikke zijmuren met de hoofdpoort verbonden. Op torens en puntdak stonden zeven ranke torenspitsen, vandaar de naam Pieckepoort. In die tijd een van de mooiste en meest uitgebreide stadspoorten in Nederland. Bij het beleg van de stad in 1629 werd de stadspoort zwaar beschadigd. Na lang soebatten werd zij in 1728 op de meest goedkope wijze gerestaureerd. De voorpoort met de zijmuren werden gesloopt. De zeven torenspitsen en het hoogoprijzende dak verdwenen eveneens. Het unieke gebouw was daardoor zijn monumentale karakter volkomen verloren. Wat overbleef was een bunkerachtig complex. Bij de ontmanteling van de stad in 1890/1891 werd het gehele bouwwerk afgebroken. In de zijgevel van het flatgebouw aan het Sonneveld is in hardsteen een reliëf van het poortgebouw aangebracht. Behalve de fundamenten onder het Heetmanplein, is het enige overblijfsel van de Pieckepoort de grote gevelsteen, die in de voorgevel boven de ingang van de hoofdpoort zat. Bij de afbraak werd deze steen naar de gemeentewerf gebracht en verder vergeten. In 1960 werd hij herontdekt en in de tuinmuur van het Noordbrabants Museum gemetseld. Deze tuinmuur loopt langs het Oud Bogardenstraatje.

Stadsblad woensdag 9 juli 2008

De Vughterpoort

door Henny Molhuysen

In de gevel van de Sonneveldflat, aan de zijde van de Vughterstraat, zit half verborgen onder het groen een reliëf in hardsteen. De afbeelding moet de vroegere Vughterpoort voorstellen. Erg nauwkeurig is deze afbeelding niet. De duidelijkste afbeelding is die op de tekening van Van Wijngaerde uit het begin van de zestiende eeuw.

Nadat in het midden van de veertiende eeuw besloten werd tot een nieuwe stadsuitleg, tot aan het Vughteind, kwam er ook behoefte aan een nieuwe stadspoort in plaats van de Vughterpoort. Die stond in de Vughterstraat, ter hoogte van de Kuipertjeswal. Al in 1399 kwam de nieuwe Vughterpoort in de stadsrekeningen voor onder de naam 'Pickepoort'. De poort had toen nog niet haar grootste omvang bereikt. Het hoofdgebouw, waarin zich de eigenlijke poort bevond, bestond uit een massief stenen romp met een steil dak, dat in het midden een torenspits had. Op de vier hoeken van het gebouw bevonden zich vier torens. De torens aan de stadszijde waren lager dan die aan de buitenkant. Voor dit hoofdgebouw werd in 1497 en 1498 een nieuwe toren gebouwd, waarschijnlijk de voorpoort, zoals die op de tekening van Van Wijngaarde te zien is.

Het werd in die tijd (omstreeks 1500) gebruikelijk de hoofdpoort te beveiligen door middel van een voorpoort. Deze voorpoort was beduidend lager en werd geflankeerd door twee torens. Die werden met dikke muren aan de hoofdpoort verbonden. Het geheel was zo imposant dat een oude Bossche kroniekschrijver over de Pickepoort schreef: 'soo groot ende schoon, dat dergelyke in heel Nerderlant niet en was; daer waeren 365 schietgaten in, dat is soo veel schietgaten als er dagen in het jaar comen.' Het zullen wel minder dan 365 schietgaten geweest zijn, maar als we de oude tekening bekijken, zien we wel dat het er heel veel waren.

De Vughterpoort was de belangrijkste poort van de stad. De toegang tot het zuiden. Het was ook de poort waardoor de hertogen de stad binnenkwamen.

Toen onder meer de torenspitsen van de andere stadspoorten verwijderd werden, doordat het geschut verder ging dragen en een andere verdedigingstechniek vereist werd, ontkwam de Vughterpoort aan dat lot, beschermd als zij nog werd door de forten Anthonie en Isabella. Helaas, in 1629 wist Frederik Hendrik deze forten in te nemen. Het geschut kon nu de Vughterpoort bereiken. Bovendien bereikten de loopgraven van de Staatsen juist aan deze kant van Den Bosch het eerst de stadsmuur zelf, bij het bastion Vught. De eens zo fraaie poort werd bij dit beleg zeer zwaar beschadigd. Uiteindelijk bleef slechts de hoofdpoort staan, zonder torenspitsen, zonder hoog opgaand dak, de vier torens sterk verlaagd. Zo kennen we de ontluisterde Vughterpoort nog van foto's.

Uiteindelijk moest ook deze poort verdwijnen ten gevolge van de ontmanteling van de stad en de eisen van het verkeer. Dit verkeer raast nu over het Heetmanplein (officieel nog steeds het Wilhelminaplein geheten), waar eens de Vughterpoort stond, die wel de mooiste van ons land was. In de tuinmuur van het gouvernement bevindt zich nog een negentiende eeuwse gevelsteen, afkomstig van de voormalige stadspoort.

Brabants Dagblad, donderdag 30 augustus 1984

De Vughterpoort

De Vughterpoort, oudtijds de Piecke- of wel, zooals van Oudenhoven t.a.p. blz. 25 beweert, de Picardtspoort geheeten; deze laatste benaming zou zij volgens hem gekregen hebben, omdat tijdens den Gelderschen oorlog eene compagnie piekeniers door haar binnen de stad zoude zijn gekomen, terwijl Cuperinus t.a.p. blz. 35 beweert, dat zij dien naam zoude hebben bekomen, omdat zij getimmerd zoude zijn tot schande van de Hollanders, die men nuemt pickaerts om haer gulsicheyt wille; uit onderzoekingen in de Schepenregisters is mij echter gebleken, dat deze poort oudtijds geen anderen naam heeft gehad dan van de Pieckepoort en daarmede ontvalt aan de naamsafleidingen van Van Oudenhoven en Cuperinus haar grond. Van Heurn is in zijne Beschrijving van oordeel, dat de poort den naam van Pieckepoort kreeg van eenen Jonker Pieck, die 1412 tijdens gezegden oorlog de stad zoude zijn binnen gedrongen; dit is mogelijk, maar ook is het mogelijk,

dat zij om eene andere reden dezen naam kreeg, daar toch oudtijds eene familie Pieck in en om den Bosch gevestigd was; zoo verleende in 1532 Marcelis, zoon van Godfried Pieck en Marcelia, dochter van Marcelis Spijker, eene grondrente uit eene bouwhoeve onder Rosmalen (Schepenreg. van den Bosch no. 141 f. 466) en verkocht diezelfde Marcelis in 1543 een huis met erf te Vught (Eod. no. 166 f. 147); het zal met hare benaming wel gegaan zijn even als met die der Pijnappelsche poort, die zeker aan de Bossche familie Pijnappel haren naam ontleende, vermits een lid daarvan, zijnde Frans Pijnappel, in 1596 nog een huis bij die poort bezat (Eod. no. 260 f. 125).

Volgens van Oudenhoven t.a.p. blz. 23 werd de Vughterpoort in 1461 gebouwd, wat volgens van Heurn Beschrijving niet juist was, daar hij vermeent, dat ook dit jaartal met 100 jaren moet worden vervroegd. Blijkens eene oude Bossche kronijk, die alleen in H. S. bestaat, was deze: poort soo groot ende schoon, dat dergelijke in heel Nederlant niet en was; daer waeren 365 schietgaten in, dat is soo veel schietgaten als er dagen in het jaer comen en stond boven dese poort dit devies:

Quid prosunt munimenta, nisi vir fortis ea tueatur.

Van Heurn, die van deze poort eene afbeelding zag, zooals zij er oorspronkelijk uitzag, zegt daarvan in zijne Beschrijving ook, dat zij grootsch van bouworde was.

Deze poort is vooral bekend geworden door de plichtsbetrachting en den moed, dien haar oude portier Marcelis Jochems in 1585 betoonde bij den mislukten aanslag van Hohenlohe op den Bosch 1). Bij het beleg van die stad in 1629 werd zij deerlijk gehavend, in welken toestand zij bleef verkeeren tot het jaar 1729, als wanneer zij grootendeels werd verbouwd en haar monumentaal karakter verloor 2); zij kwam er toen uit te zien, zooals zij afgebeeld staat in van Heurn Historie I blz. IV; er was dan ook niets aan verloren, dat zij enkele jaren geleden is afgebroken.

Noten
1.	Van Heurn Historie II blz. 157-161; Van Oudenhoven t.a.p. blz. 209; Tijdschrift Noordbrabant 1853 blz. 83 en vlgd. en R. A. van Zuylen Stadsrekeningen II blz. 1049 en 1051, die daarbij vermeldt de namen der Staatschen, welken bij dezen aanslag verdronken.
2.	Van Heurn Historie III blz. 435 en 467.

De voorname Huizen en Gebouwen van 's-Hertogenbosch I (1910) 27-28

Illustere bezoekers kwamen via Vughterdijk de stad binnen

door Henny Molhuysen

Aan het eind van de Vughterdijk, van de stad uit gezien, stond eeuwenlang een stadspoort, de Vughterpoort. Door deze poort, gelegen op het Wilhelminaplein - nu beter bekend als het Heetmanplein - kwamen tot 1629 de meest illustere Brabanders de stad binnen. Want Den Bosch was de meest noordelijke vestingstad van het hertogdom en daarom naderde men de stad steeds vanuit het zuiden.

Het was niet voor iedereen mogelijk de stad binnen te komen: er moest een duidelijk doel aangegeven worden, anders lieten poortwachters vreemdelingen deze poort niet passeren. Ook andere stedelijke ambtenaren werden bij de stadspoorten actief: zij hieven belasting op inkomende en uitgaande goederen. Als men toch binnengekomen was, dan waren de eerste woningen dikwijls herbergen en stallingen. Op die wijze kon men zich eerst van het vervoermiddel ontdoen: de koets of kar stallen en de paarden een veilig onderdak bieden. Ook kon meteen de inwendige mens versterkt worden.
De familie Teulings bezat in de directe omgeving een befaamde rijtuigenfabriek. Als men Den Bosch weer verliet kon men eveneens vlak bij de stadpoorten een laatste glas drinken en een maaltijd gebruiken alvorens weg te gaan. Opmerkelijk is, dat na de sloop van de stadspoorten (omstreeks 1880) tot in de twintigste eeuw deze functies op juist die plaatsen gehandhaafd bleven en zelf versterkt werden. Want de paardenstallingen maakten plaats voor garages, zoals aan het eind van de Vughterdijk de garages van Frans van Dungen die de zaak van Teulings overgenomen had (zie foto). Maar ook de horecagelegenheden bleven, zoals café De Zonnewijzer met - zoals de gevelopschriften vermelden - 'burgerlogies' en een rijwielstalling.
Het is dikwijls moeilijk na te gaan hoe cafés aan hun naam kwamen. Een naam 'Zeezicht' in een zeer smal straatje duidt op een spottende fantasienaam, de Bossche bevolking maakte van de herberg van het echtpaar De Rooy-De Leeuw: De Rooie Leeuw. In 1935, bij het 750-jarig bestaan van de stad, boden een aantal Bosschenaren een geschenk aan: een zonnewijzer die op de rotonde van het Wilhelminapark geplaatst werd. Vandaar de naam van het café.

De namen in de buurt zijn veranderd. De naam Vughterdijk verdween in 1947 en deze straat werd aan de Vughterstraat toegevoegd. Het Wilhelminapark veranderde in 1970 in Wilhelminaplein. En in 1955 kreeg de Molenberg haar naam. Aan het eind van de jaren vijftig en in het begin van de jaren zestig maakte bebouwing ter plekke plaats voor moderne nieuwbouw: flats. Het is de nieuwe entree van de binnenstad voor wie uit het zuiden komt.

Brabants Dagblad, dinsdag 24 maart 1998

Alleen een zandsteenreliëf naast de ingang van het flatgebouw herinnert aan het bestaan van deze poort. Ondanks de slechte staat kunnen we nog zien dat dit een groot bouwwerk is geweest. Het bestond uit een vierkant poortgebouw met vier hoektorens en een puntdak. Hiervoor lag een zg voorpoort met twee torens. Op die torens stonden pieken van daar dat men ook sprak van de Pieckepoort. Een oud geschrift verhaalt dat er zoveel schietgaten waren als er dagen in het jaar zijn, 365 dus. Toen het geschut zwaarder werd had men geen behoefte meer aan tierelantijnen, die verdwenen geleidelijk. Er bleef een bunkerachtig gebouw over dat in 1890 is afgebroken. In de muur van het Brabants museum, in het Oud-Bogarden-straatje bevindt zich nog het rijkswapen dat eertijds deze poort sierde.

Vestingwandelingen

3D reconstructie van Pieckepoort 's-Hertogenbosch

gepubliceerd: 8 september 2016

Een 3D reconstructie van de middeleeuwse Pieckepoort 's-Hertogenbosch in combinatie met de archeologische opgraving in het voorjaar van 2016. Dit is de verkorte versie.

youtubebe.com

1910	A.F.O. van Sasse van Ysselt De Vughterpoort De voorname Huizen en Gebouwen van 's-Hertogenbosch 1 (1910) 27
1984	Henny Molhuysen Oe gotte kčk daor : De Vughterpoort Brabants Dagblad, donderdag 30 augustus 1984
1996	J. Bouwmans De Bossche stadspoorten () Rond Janus & Bet 1 (1996) 4
1998	Henny Molhuysen Verdwenen stadsbeelden : Illustere bezoekers kwamen via Vughterdijk de stad binnen Brabants dagblad, dinsdag 24 maart 1998
2011	Idee: herbouw de stadspoort • Gemeente studeert nog op herinrichting Heetmanplein. • Vughterpoort, belangrijkste toegang tot stad, in 1352 gebouwd en in 1891 gesloopt. • Plan Peter Verhagen voor herbouw van poort. • BAI houdt debat erover. Wim Hagemans \| Brabants Dagblad, woensdag 5 januari 2011
2011	Wim Hagemans Aan reconstructie Vughterpport is niks engs Brabants Dagblad, zaterdag 19 maart 2011
2011	Den Bosch wordt weer een middeleeuwse vestingstad Nu de randweg opengesteld is, wordt het Heetmanplein ontlast en kan er worden gekeken naar andere toepassingen voor de toegangsweg naar het centrum. Het Bossche Architectuur Initiatief (BAI) ziet graag de oude middeleeuwse toegangspoort, samen met de oorspronkelijke stadswallen verschijnen. Douwe Klaazen \| Stadsblad woensdag 30 maart 2011
2011	Nik de Vries Pickepoort, ja of nee? KringNieuws 3 (2011) 14
2013	Reconstructie,restauratie of nieuwbouw? Reconstructie van de Vughterpoort is, na gedegen onderzoek, volledig verantwoord en leidt zeker niet tot Anton Pieck-achtige taferelen. Peter Verhagen \| Brabants Dagblad, zaterdag 5 oktober 2013 \| 30-31
2013	Redactie Discussie over Vughterpoort Brabants dagblad, vrijdag 1 november 2013 \| 26
2014	Opgraven van poort wellicht in JB500-jaar DEN BOSCH - De afdeling Bouwhistorie, Archeologie en Monumenten van de gemeente Den Bosch wil nog dit jaar een onderzoek uitvoeren op de lege driehoek tussen Sonneveld en De Molenberg, waar tot 1890 de Vughterpoort of Pieckenpoort stond. Na de reconstructie van het Willemsplein en Wilhelminaplein is deze driehoek nu vrij van asfalt. Domien van der Meijden \| Brabants Dagblad, dinsdag 14 januari 2014 \| 27
2015	Coalitie Den Bosch is bijna rond, door Pieckepoort kan een streep DEN BOSCH - Door het plan om de Pieckepoort terug te bouwen in Den Bosch kan zo goed als zeker een streep. Deze conclusie kan worden getrokken nu de vorming van een nieuwe coalitie in de gemeenteraad zo goed als rond is. Robčrt van Lith \| Brabants Dagblad, dinsdag 13 januari 2015 \| 27
2016	Cees van Aalst Mijmeringen over Puthuis en Pieckepoort Bossche Kringen 1 (2016) 10-11
2016	Wies van Leeuwen Van Anton Pieck tot Pieckepoort Bossche Kringen 1 (2016) 12-14
2016	Eddie Nijhof Archeologisch onderzoek Pieckepoort Bossche Kringen 4 (2016) 8-10
2016	Ed Hupkens Open dag Pieckepoort Bossche Kringen 5 (2016) 30-32
2016	Stan Ketelaars Geachte redactie ... Bossche Kringen 5 (2016) 55
2017	Ronald Glaudemans Historie : De 'Franse' Vughterpoort Bossche Kringen 4 (2017) 10-12
2018	Voor twee miljoen euro extra nog iets meer Pieckepoort Terugbrengen van delen van de Pieckepoort gaat tussen 2,7 en 4,6 miljoen euro kosten. Aanzienlijk meer dan het half miljoen dat er aanvankelijk voor was begroot. Paul Roovers \| Brabants Dagblad, zaterdag 10 maart 2018 \| Regio 1
2018	De Pieckepoort gaat het daglicht niet zien De miljoenen die het gaat kosten om delen van de Pieckepoort op het Wilhelminaplein op te bouwen, kunnen veel beter besteed worden aan belangrijkere zaken. Zo vinden de meeste Bossche politieke partijen. Jos van de Ven \| Brabants Dagblad, donderdag 15 maart 2018 \| Regio 1
2018	‘Bouw Pieckepoort eerst in zand of karton’ Laat Bosschenaren een tijdje wennen aan de Pieckepoort. Prof. Antoine Jacobs \| Brabants Dagblad, woensdag 28 maart 2018 \| Regio 4
2018	Ronald van Genabeek en Aleike van de Venne De Pieckepoort blootgelegd Bossche Kringen 4 (2018) 18-25
2019	Pieckepoort 1381 In september 2016 stuurde ik een vermelding in van de Pieckepoort in het Bosch' Protocol in een contract dat was opgesteld op maandag 2 mei 1390 (inventarisnummer 1178, fol. 152r). Ook een vermelding van een vroeger datum, te weten van maandag 13 juni 1384, van de poort die "verste poort" werd genoemd (inventarisnummer 1177, fol. 127v, bovenaan). Zie Bossche Kringen, jaargang 3, nummer 5, blz. 55. Stan Ketelaars \| Bossche Kringen 3 (2019) 16

1399	De Vughterpoort komt in de rekeningen voor het eerst onder de naam 'Pickepoort' voor. Kroniek van 's-Hertogenbosch
1585	Eénmaal werd de stad via deze Poort bij verrassing genomen: in 1585. De graaf van Hohenlohe wilde de stad veroveren en naderde 's nachts de poort. Toen de poortwachter in de vroege morgenuren de poort opende werd hij overvallen en neergeslagen. De aanvallers trokken in drie groepen de stad in. Maar de poortwachter kwam weer bij, sloot de poort en sloeg alarm. De Bosschenaren vielen de graaf met zijn manschappen aan en deze moesten vluchten. Door de poort heen kon niet meer: zij moesten van de muren afspringen! De spreuk die op de Vughterpoort stond kwam zeer goed van pas: Quid prosunt munimenta, nisi vir fortis ea tueatur (Wat baten verdedigingen als niet een sterke man deze verdedigt). Rondom de Vughterdriehoek
1629	De poort werd bij de belegering van 1629 flink beschadigd en onvoldoende hersteld. Rondom de Vughterdriehoek
1728	Bij het stadsbestuur wordt er door de Raad van State op aangedrongen de Vughterpoort te herstellen. De oorzaak van het verval is, volgens het stedelijkbestuur, het beleg van 1629, honderd jaar geleden. De hoge overheid zou mee moeten betalen bij deze herstellingen. Dat gebeurt niet. Omdat de herstellingswerkzaamheden nu geheel op kosten van 's-Hertogenbosch dienen te geschieden, gebeurt dit op zo goedkoop mogelijke wijze. Kroniek van 's-Hertogenbosch
1890	De drie voormalige stadspoorten worden afgebroken: de Sint Janspoort, de Vughterpoort en de Hinthamerpoort. Kroniek van 's-Hertogenbosch
1890	In 1891 werd de Vughterpoort gesloopt. Rondom de Vughterdriehoek
1960	Van onze drie stadspoorten, die in 1890 zijn afgebroken is deze gevelsteen het enige overblijfsel. Hij zat in de voorgevel van de Vughterpoort boven de ingang. Bij de afbraak is hij overgebracht naar de gemeentewerf, waar hij aan de vergetelheid werd prijsgegeven. In 1960 echter werd hij herontdekt en in de tuinmuur gemetseld van het paleis van de commissaris van de koningin. Deze tuinmuur loopt langs het Oude Bogardenstraatje. 's-Hertogenbosch in oude ansichten deel 1

	Detail uit een 'vogelvlucht-opname', 1540 vervaardiger: Anton van de Wijngaerde techniek: pen, bruine inkt, waterverf, 29 x 94.5 cm Ashmolean Museum, Oxford
	Vughterpoort, 1585 vervaardiger: F. Hogenberg techniek: ets, 21 x 28 cm Gezicht op de Vughterpoort, tijdens de mislukte aanslag op 's-Hertogenbosch door graaf van Hohenlohe op 19 januari 1585. De poort, de grootste en oudste van de stad zou in 1461 of zelfs eerder gebouwd zijn. Prentenkabinet Bibliotheek Provinciaal Genootschap, 's-Hertogenbosch
	De Vughterpoort. Gezicht op de buitenzijde, na 1729 vervaardiger: Anoniem techniek: potloodtekening, 12 x 14.5 cm Prentenkabinet Bibliotheek Provinciaal Genootschap, 's-Hertogenbosch
	De Vughterpoort in 1879, met de achtergelegen ronde stenen stellingmolen uit 1772 vervaardiger: Anoniem techniek: potloodtekening, 12 x 18.5 cm Prentenkabinet Bibliotheek Provinciaal Genootschap, 's-Hertogenbosch

1399	Kapittel 13 Poorten dezer stad in 1399. De Pikkepoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 4
1399	Kapittel 22 Kosten van eene nieuwe valbrug. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 6
1496	Kapittel 5 Opbrengst van de stads erven buiten de (Pyckenpoort) Vuchterpoort in pacht uitgegeven. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 22
1497	Kapittel 16 Een nieuwe toren bij de Vuchterpoort in de vest gemaakt. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 35
1500	Kapittel 2. Ontvang van weg- en dijkgeld aan de Vuchter- en Hinthamerpoorten, ontvang van accijnsen aan die poorten. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 49
1539	Kapittel 26. Dagwakers aan de poorten der stad 's Hertogenbosch om toe te zien op de inkomende vreemdelingen. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 565
1541	Kapittel 30. Een valbrug aan de Vughterpoort gemaakt. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 589
1542	Kapittel 14. Vucht en Vranckenhofstat bij de Vuchterpoirt buiten de stad 's Hertogenbosch, door de Geldersche onder Marten van Rossem, verbrand. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 600
1542	Kapittel 28. Mandement des Keizers, waarbij bevolen wordt de huizen buiten de Vuchter- en Hinthamerpoorten af te breken met verbod om die erven op nieuw te betimmeren. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 608
1566	Kapittel 24. Slot voor de Vuchterpoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch I (1863) 771
1570	Kapittel 16. Digting van een doorbraak aan de Vuchterpoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 847
1572	Kapittel 15. Schanskorven op de wallen aan de Vuchterpoort geplaatst. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 877
1576	Kapittel 22 De Politiemeesters tot den oorlog, gebruiken toelasten gevuld met aarde, om op de veste aan de Vuchterpoort te plaatsen. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 933
1577	Kapittel 20. De Staatschen doen een aanslag op de Stad 's Hertogenbosch; zij vermeesteren de Vuchterpoort, doch worden door de burgerij afgeslagen. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 964
1579	Kapittel 18. De Schothekels aan de Vuchterpoort bewaard, tijdens men een aanval van de Engelschen en Schotten verwachtte. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1001
1580	Kapittel 19. De beeldsnijder Cornelis boogers, snijdt twee nooten onder de balken op de gaffelkamer en neemt de noot weg met het gesneden wapen van den Prins, die onder de Vuchterpoort geplaatst was. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1013
1583	Kapittel 16. • De Stad koopt, tot het houden der wachten, de gallerij aan de Vuchterpoort, vroeger eigendom van de Cloveniers Schuts. • Eene Commissie uit Vucht komt binnen 's Hertogenbosch, om met eene Commissie uit de Regering dier Stad, te handelen over het steken van rossen, tot het herstellen van de borstwering aan de Vuchterpoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1042, 1044
1584	Kapittel 12. Herstelling van sloten en ijzerwerk aan de Vughterpoort en verdere sluitingen in de vestingwerken en van het geschut. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1049
1584	Kapittel 16. • De Staatsche soldaten bij den inval van Hohenlo in de piekenwiel, buiten de Vuchterpoort, verdronken, opgevischt. • Verschot aan olie en smeer door den portier aan de Vuchterpoort en de Hekel gebruikt. • De Minderbroeders waken bij de schotbalken in de Vuchterpoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1051, 1054, 1055
1586	Kapittel 16. Lonten voor de Minderbroeders bij de schotbalken in de Vuchterpoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1067
1592	Kapittel 7. De Stad brandt des nachts piktonnen op de Vuchterpoort, tot sein aan de belegerden in Geertruidenberg. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1095
1592	Kapittel 15. Pektonnen gebrand op de Vuchterpoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1096
1600	Kapittel 15. Bevel, om aan de wegen buiten de Vuchter- of Hinthamerpoorten, de wallen en grachten langs de landerijen te slechten en tot afscheiding alleen tuinen of heiningen te plaatsen. Dat niemand van Stadswallen mag afgraven. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1131
1602	Kapittel 16. De ingevallen muur aan Vuchterpoort hersteld. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1150
1603	Kapittel 16. Tenten op St. Janskerkhof en buiten de Vuchterpoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1156
1609	Kapittel 6. Materialen tot opbouwing van de vestingmuren aan de Vuchterpoort en aan den Boom. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1191
1619	Kapittel 21. • De Ingenieur Docter van der Wege, reist naar Brussel om het verzoek der Stad, tot verandering van het plan voor de fortificatie aan de Vuchterpoort, te bevorderen. • Vereering in geld aan mr. Jan van der Wege, Doctor inde medicijnen en Ingenieur van hunne Hoogheden, voor zijne medewerking, dat de Stad, inzonderheid aan de Vuchterpoort, niet is verkleint. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1262, 1265
1629	Kapittel 10. De ruiters in den wolfskuil bij de Vuchterpoort gevallen, daaruit gehaald. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1355
1630	Kapittel 10. • De brug over den wolfskuil aan den Vuchterpoort gehangen. • De Vuchterpoort afgebroken. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1367
1637	Kapittel 27. Betaling voor twee gebouwde wachthuizen in de bolwerken ter wederzijde van de vuchterpoort. R.A. van Zuylen, Inventaris der archieven van de stad 's Hertogenbosch II (1866) 1411

J.J.M. Franssen, De Bossche arbeider in zijn werk- en leefmilieu in de tweede helft van de negentiende eeuw XXXIII/XXXIV (1976) I: 32; II: 312, 321, 334, 573

C.J. Gudde, 's-Hertogenbosch geschiedenis van vesting en forten (1974) 22, 36, 37, 42, 43, 48, 50-53, 57, 59, 61, 64, 70, 73, 74, 78, 86, 90, 91, 92, 93, 98, 106, 109, 114, 115, 122, 123, 144, 145, 157, 159, 191, 198, 208, 216, 223, 229, 232

Henk Henkes, Van den Raethuys tot Stadhuis (2016) 174, 185

J.H. van Heurn, Beschrijving der Stad 's-Hertogenbosch (2022) 77-78, 699

J.A.M. Hoekx e.a., Vruchten van de goede en de slechte boom : Heyman Voicht van Oudheusden over de godsdiensttwisten in zijn stad 's-Hertogenbosch en in Breda (1577-1581) (2008) 19, 113-116, 122, 149, 161

Jan Sanders, Kroniek van Molius (2003) 49, 119, 121, 147, 215, 223, 281, 369

Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 14, 15, 45, 51, 57, 63, 167, 175, 409

Th. A. Wouters, Van bedeling naar verheffing XI (1968) 77

n: vermelding in een voetnoot

Bossche Encyclopedie |

Vughter Poort (ca 1400 - 1890)

Heetmanplein

Archeologisch onderzoek Pieckepoort van start

Historie Pieckepoort

Vermelding

Derde Vughterpoort

De Vughterpoort

De Vughterpoort

Illustere bezoekers kwamen via Vughterdijk de stad binnen

3D reconstructie van Pieckepoort 's-Hertogenbosch

gepubliceerd: 8 september 2016

A.F.O. van Sasse van Ysselt

Henny Molhuysen

J. Bouwmans

Henny Molhuysen

Idee: herbouw de stadspoort

Wim Hagemans

Den Bosch wordt weer een middeleeuwse vestingstad

Nik de Vries

Reconstructie,restauratie of nieuwbouw?

Redactie

Opgraven van poort wellicht in JB500-jaar

Coalitie Den Bosch is bijna rond, door Pieckepoort kan een streep

Cees van Aalst

Wies van Leeuwen

Eddie Nijhof

Ed Hupkens

Stan Ketelaars

Ronald Glaudemans

Voor twee miljoen euro extra nog iets meer Pieckepoort

De Pieckepoort gaat het daglicht niet zien

‘Bouw Pieckepoort eerst in zand of karton’

Ronald van Genabeek en Aleike van de Venne

Pieckepoort 1381

Detail uit een 'vogelvlucht-opname', 1540

vervaardiger: Anton van de Wijngaerde techniek: pen, bruine inkt, waterverf, 29 x 94.5 cm

Vughterpoort, 1585

vervaardiger: F. Hogenberg techniek: ets, 21 x 28 cm

De Vughterpoort. Gezicht op de buitenzijde, na 1729

vervaardiger: Anoniem techniek: potloodtekening, 12 x 14.5 cm

De Vughterpoort in 1879, met de achtergelegen ronde stenen stellingmolen uit 1772

vervaardiger: Anoniem techniek: potloodtekening, 12 x 18.5 cm

Kapittel 13

Kapittel 22

Kapittel 5

Kapittel 16

n: vermelding in een voetnoot

Locatie

Op deze pagina

Rijksdienst Cultureel Erfgoed

Zie ook

vervaardiger: Anton van de Wijngaerde
techniek: pen, bruine inkt, waterverf, 29 x 94.5 cm

vervaardiger: F. Hogenberg
techniek: ets, 21 x 28 cm

vervaardiger: Anoniem
techniek: potloodtekening, 12 x 14.5 cm

vervaardiger: Anoniem
techniek: potloodtekening, 12 x 18.5 cm